طراحان و جواهرسازان زن، از گذشته تاکنون با ایدهها و خلاقیتهای خود عرصه مد و فشن را دگرگون کرده و آثار زیبایی پدید آوردهاند. در ادامه نوشته زنان جواهرساز ؛ زنانی که راه را برای طراحان امروزه هموار کردند ، به آشنایی با طراحان و جواهرسازان زن که ممکن است یادشان از ذهنها رفته باشد، میپردازیم. در این راه میبینیم که چطور جنگ، قوانین موجود و شرایط سخت جلودار هنر و خلاقیت نیست. زنانی که تابوها را شکسته و فکرشان بسیار پیشتر از زمان خود بوده است. راهشان را ادامه دهیم تا ما نیز برای آیندگان توشهای داشته باشیم.
طراحان و جواهرسازان زن
السا شیاپارلی (Elsa Schiaparelli (1890-1973
السا شاپارلی از طراحان و جواهرسازان زن معروف، حدود شش دهه، فروشگاه خود در پاریس را بسته نگه داشته بود. اما با این وجود خلاقیت و هنر او همچنان به روز و پایان ناپذیر بوده و خللی در کارهایش ایجاد نکرد. میتوان گفت اگر این امکان بود تا لیدی گاگا Lady Gaga ، خواننده مشهور امریکایی با استایلهای متفاوت و پر زرق و برق خود، کلاهکفشی السا شیاپارلی را بپوشد، نه تنها چشم از دیدنش خسته نمیشود، بلکه باعث خودنمایی بیشتر این خواننده میشود.
شیاپارلی یا شیاپ Schiap، که او را اسکاپ نیز صدا میکردند، ذوق هنریداشت که از زمان خود بسیار جلوتر بود. کلاهکفشیهای او که از سالوادور دالی Salvador Dalí الهام گرفته بود، برای اولین بار در کالکشن او بین سالهای 1937 و 1938، به نمایش در آمد. شیاپ با الهام از دالی و شروع کار با هم، حسهای طنز و عشق برای ایجاد تقابلهای تصویری و همچنین حسهای شوکه شدن در عین سرگرم شدن را به خوبی اجراهای دالی، در کارهایشان وارد میکردند. او با مدیریت این حسها، آثاری پدید آورده شد که در عین نامتعارف بودن در جامعه آن زمان، شیک و زیبا به حساب میآمدند. در مدت زمان کمی پس از این همکاری، دالی به طور جدی، طراحی جواهرات خود را آغاز کرد.
شیاپ بین سالهای 1920 تا 1954 به کار مشغول بود، اما اوج کارش به سالهای پیش از جنگ برمیگردد. او به اغلب جنبشهای هنری از جمله، مدرنیسم، کوبیسم، فیوچریسم، دکو و هنر آفریقایی علاقمهمند بود. اما به سمت سورئالیسم بیشتر از سایر جنبشها جذب شد. در طراحیهایش، دالی، ژان کوکتیو Jean Cocteau و آلبرت جیکومتری Albert Giacometti با او همکاری میکردند. سسیل بیتون Cecil Beaton و من ری Man Ray از آثار او عکاسی میکردند. همه شیاپ را دوست و همراه خوبی میدانستد.
هنگامی که شیاپ نخستین کالکشن خود را در سال 1927 آغاز کرد، قبل از آن هیچ آموزشی برای طراحی لباس ندیده بود. طرحهای او شامل ژاکتهایی با خط یا رکابهای لاستیکی بود. تنها دو سال بعد او با طرحها و رنگهای جسورانه و آگاه به حالت و شکل بدنی که پر از زرق و برق بودند، دنیای مد را تکان داد. گرتا گاربو Greta Garbo ، جوآن کرافورد Joan Crawford ، مارلین دیتریش Marlene Dietrich و کاترین هپبورن Katharine Hepburn طراحیهای او مانند لباسهای فرم و کت و شلوار، شلوارهای تک و کلاههای خلاقانه او را میپوشیدند.
السا شاپارلی با ورود به دنیای جوهرات و اکسسوریها با طرحهای عجیب، بیش از پیش خلاقیت و هنر بینظیر خود را به نمایش گذاشت. از جمله میتوان گردنبندی ساخت که با طرح رژهای از حشرات در اطراف گلو نام برد. بست جواهراتش و اجزای آنها را همانند جزیئات لباسهایش انتخاب میکرد و از موادی همچون چوب، شیشه، کریستال، کهربا، موم، دکمههایی به شکل کفش، حلزون، دانههای قهوه، پیچ، مهره و حتی دانههای حبوبات مانند نخود، لوبیا و.. استفاده میکرد.
مجله ووگ (سال 1935) در مورد السا شاپارلی اینگونه نوشته است که او احساس مسئولیتی نسبت به شور و حس جوانی که در هر چیز پیدا میکند، دارد.
ماریانا اوستیر (Marianne Ostier (1902-1976
ماریانا اوستیر طراح اصلی جواهرات شرکت اویستر بود. ماریانا شرکت جواهرسازیاش را در اواسط قرن بیستم و شهر منهتن، با شوهرش اولیور اویستر اداره میکرد. ماریانا برنده بسیاری از جوایز بابت طراحیها و برشهاش زیبایش بر روی الماس بود. ماریانا اوستیر به خاطر نشان دادن بافت و برشهای طبیعی شناخته شده است و با تماشای آثارش میتوان به هنر عمیق او پی برد.
ماریانا از اوستیر طراحان و جواهرسازان زن معروف، در آکادمی هنر و صنایع دستی وین تحصیل کرد. او هنگامی که همسرش را ملاقات کرد، نقاشی و مجسمهسازی کار میکرد و آثار زیبایی نیز داشت. همسر ماریانا، به عنوان جواهرساز مرتبه سوم در اتریش کار میکرد. پس از اشغال اتریش توسط نازیها در سال 1938، به آمریکا آمده و کسب و کار جواهرسازی خود را با نام جدیدی راهاندازی کردند.
در سالهای اخیر جواهرات Ostier، به قیمتی بالا و بسیار بالاتر از تخمینی که زده شده به فروش رفتند. از جمله یک الماس تیارا Tiara به ارزش 225000 دلار که قدمت این اثر، به قبل از جنگ برمیگردد و برای یکی از خانوادههای سلطنتی اروپایی ساخته شده بود. در جواهرات Ostier، ترکیب زیبایی الماس و پلاتین به همراه اتصالات ظریفی که در کارهایشان مشهود است را میبینیم. از دیگر قطعههای مشهور جواهرات Ostier، مجدداً ترکیب الماس و پلاتین است که اوج کار جواهرساز و در 17 سال بعد و ورود دنیای مدرن را نشان میدهد. این قطعه سبک امضای بسیار متفاوتی از جواهرات Ostier را به یاد میآورد. گلسینه الماس با عنوان کهکشهان “Galaxy”، مربوط به سال 1955 و ساخت ماریانا اوستیر که 40.26 قیراط الماس دارد. قیمت تخمینی این اثر بینظیر به حدود چهل و پنج هزار دلار تا پنجاه و پنج هزار دلار، در نظر گرفته شده است.
جواهر دیگر این مجموعه، با نام گردنبند Voodoo که از طلای 18 عیار و زمردهای cabochon به همراه ترکیب الماس و پلاتین، اثری شگفتآور و بینظیر، که کمتر متقارن بوده و بیشتر به سمت فرم ارگانیک رفته است. این اثر به نظر میرسد طرح اولیه آن از جلبک دریایی الهام گرفته شده باشد. این گردنبند در سال 2009 در یک مهمانی بزرگ با قیمت 22515 دلار در بوستون آمریکا فروخته شد و پس از آن خبری از این جواهر زیبا در دست نیست.
مارگارت دپاتا (Margaret De Patta (1903-1964
مارگارت دپاتا در بسیاری از جنبههای هنری استودیویی در زمان خود پیشگام بود. و اکنون شاهد این هستیم بسیاری از قطعات که قبل از جنگ جهانی دوم ساخته شدهاند، طراحی هنر رویایی artistic visionary دارند. اگر شانس دیدن آثار خاص و زیبای مارگارت دپاتا از طراحان و جواهرسازان زن ، با طرحهای زیبا و عجیب، را نداشتهاید، میتوانید کاتالوگ آثار او که مدتیست منتشر شده را ببنید. همچنین برخی از آثار او در موزه هنر و طراحی در نیویوک سیتی، نگهداری میشوند.
ساختار نور فضا
اگر کسی علاقهمند به جواهرات استودیویی است، قطعاً جواهرات مارگارت به او پیشنهاد میشود. بخش اعظم جواهرات مارگارت دپاتا مدرن هستند که با دیدن آنها، به این فکر فرو میرویم که چه نگاه عمیق و جالبی برای ساخت این چنین جواهرات باید داشت؛ به عبارتی چقدر دیوانه میتوان بود؟ جولی مونیز Julie Muniz یکی از موزهداران و متخصصان بررسی آثار این چنین میگوید: «جواهرات مارگارت بسیار تازه، زیبا و خاص هستند، به طوری که نمیتوان پذیرفت سال ساخت آنها به سالها پیش برمیگردد؛ که این تکان دهتده است». دپاتا در سال 1920 در نیویورک سیتی به فراگیری طراحی و نقاشی در مدرسه هنر League، پرداخت. در ادامه آموزشش بود که به طراحی جواهرات علاقهمند شد. که به وضوح تاثیر هنر مدرن اولیه در آثار او قابل مشاهده است. مارگارت با دنبال کردن ایده جواهرات جنبشی، به صورتی که با تکان دادن آن جواهر طرح یا رنگهای زیبا و مختلفی را میتوان پدید آورد. همینطور استفاده از شنهای ساحل در آثارش دیده میشود. صنعت جواهرات را دگرگون کرد. که امروزه شاهد استفاده این قطعات و سنگها در جواهرات با ارزش هستیم.
بیشترین جواهرات او را میتوان در گروه مجسمههای پوشیدنی با طراحی مدرن قرار داد. جواهرات او با قرار گرفتن در معرض نور و عبور نور از آنها بیش از پیش خیره کننده میشوند. در طراحیهای او فرمهای ذهنی و هندسی، شامل موادی مانند کوارتز را میبینیم. همچنین او به ایجاد زاویه در آثارش علاقه داشت.
کوکو شانل (Coco Chanel (1883-1971
وقتی به کوکو شانل فکر میکنیم، تصویری از زن طراحی که سنتها را شکسته و سبکها را تغییر داده است در ذهن ما مجسم میشود. شانل در هیچ یک از آثارش از جمله لباسها و جواهرات، طراحی سنتی نداشت. به طور کلی میتوان شانل را با رهایی زنها از لباسهای سنگین و فنرهای تنگ، توصیف کرد. شانل استانداردها را دگرگون کرد و در دنیای مد غوغا به پا کرد.
شانل طراحان و جواهرسازان زن خلاق، پس محبوبیت خود، در سال 1930 و در شهر پاریس، جواهرساز ایتالیایی Fulco di Verdura را استخدام کرد تا برای ایجاد مجموعه جواهرات برند شانل به او کمک کند. این جواهرساز ایتالیایی صلیب مالتی Maltese cross را طراحی کرد. که این اثر را میتوان به عنوان برجستهترین جواهر برند Chanel نام برد. این طرح با سنگهای قیمتی و رنگانگ و در فلزات گرانبهایی چون طلا بکار رفت و استایل شیک بانوان Chanel را بیش از پیش زیبا کرد.
در سال 1932، حرکتی پارادوکسیکال از شانل میبینیم. او که همواره به دنبال سادگی و راحتی بود و شناخته میشد، اولین مجموعه جواهرات الماس خود را ارائه کرد. این مجموعه از معشوق فرانسوی او Paul Iribe الهام گرفته شده است. اما معشوقش تنها منبع الهام شانل نبود. با نتایج خیلی خوبی که از آثارش دریافت کرده بود و به این موضوع پی برده بود که مدها در حال تغییر هستند، با کمسیونی از راهنمایان بینالمللی الماس همکاری خود را آغاز کرد تا سنتها را شکسته و با استفاده از تکنیکهای طراحی جواهرات بیش از پیش به معروفیت و محبوبیت خود بیافزاید. شانل از نقوش مورد علاقه خود همچون قمرهای هلال و ستاهای دنبالهدار که همه با الماسهای Melee چشمگیر تزئین شده بودند، امضای شیکی برای خود پدید آورد که بر خلاف امضای لباسهای شیک و مشکی او بود.
در مجموعه Bijoux de Diamants اولین اثرش با نام Cometé که یک سمتش ستارهای مملو از الماس و طرف دیگرش همانند آبشاری از الماس به دور گردن میآید. جواهرات او همانند لباسهایش، آسان برای پوشیدن، راحت و با طرحهای متنوع بودند.
شاید در ادامه دوست داشته باشید بخوانید: